Hemichordata (semichordadieren)
 
Tot de Hemichordata behoren de Stammen Enteropneusta (de nog levende eikelwormen), de Pterobranchia, de uitgestorven Graptolithina en de nog raadselachtige Planctosphaeroidea, waarvan alleen de larven bekend zijn. Bij sommige indelingen vallen de Graptolithina onder de Pterobranchia.

De Hemichordata zijn bij weinig mensen bekend. Het meest tot de verbeelding spreken de Graptolieten, een uitgestorven groep, die over de gehele wereld voorkwam vanaf het Cambrium. Lange tijd was deze groep een puzzel. Linnaeus noemde hen “valse fossielen”, anderen zagen het aan voor sponzen, planten, coelanterates en bryozoa. In 1948 werd de groep door een Poolse wetenschapper tot ieders verrassing gelinkt aan de Rhabdopleura, een modern wormachtig (maar zeker geen worm!) dier, waarvan fossielen zijn gevonden in het Ordovicium tot in het Tertiair. Voor de stratigrafie zijn de Graptolieten een onmisbaar element vanwege hun voorkomen in onvoorstelbare hoeveelheden en in vele verschijningsvormen, met name in het Ordovicium en het Siluur.

De Hemichordata hebben in hun jeugdfase een structuur, die mogelijk oorspronkelijk hetzelfde bouwplan en dezelfde functie had, die overeenkomt met de chorda bij de Stam Chordata.

Hemichordaten onderscheiden zich door een drievoudige verdeling van het lichaam. Aan het vooreinde van het lichaam is een pre-orale lob, hierachter is een kraag en als laatste komt een staartdeel. De naam "hemichordate" betekent "half-chordate of semi-chordate," en hemichordaten delen sommige (maar niet alle) van de typische kenmerken van de Chordata. Er zijn branchiale openingen of "kieuwspleten", die uitkomen in de keelholte, er is een rudimentaire structuur in de kraag regio, de stomochord, die vergelijkbaar is met een notochord, en er is een dorsale zenuwstreng, naast een kleinere buikzenuwstreng. Hoewel ze nauw verwant zijn aan de Chordata worden ze niet geclassificeerd als echte chordates. Sommige op DNA gebaseerde studies suggereren dat hemichordaten eigenlijk dichter bij de Echinodermata (stekelhuidigen) staan dan bij de Chordata. Dit wordt ondersteund door het feit dat de larven van ten minste enkele hemichordaten erg veel lijken op die van sommige stekelhuidigen.


Stam     Hemichordata  (semichordadieren)

         Klasse     Pterobranchia

         Klasse     Enteropneusta (eikelwormen)

         Klasse     Planctosphaeroidea

         Klasse     Graptolithina (graptolieten) (Cambrium-Carboon)

                    Orde     Dendroidea (dendroïde graptolieten) (Cambrium-Carboon)

                            Familie     Ptilograptidae

                            Familie     Dendrograptidae

                                        Geslacht+Soort     Dictyonema elongatum (Cambrium-Carboon)
                                        Geslacht+Soort     Aspidograptus implicatus (Ordovicium)
                                        Geslacht+Soort     Pseudodictyonema sp. (Carboon)

                            Familie     Acanthograptidae

                    Orde     Graptoloidea     (Ordovicium-Devoon)

                    Onderorde     Virgellina

                            Superfamilie     Phyllograptacea

                            Familie     Phyllograptidae

                                        Geslacht+Soort     Phyllograptus anna (Ordovicium)
                                        Geslacht+Soort     Phyllograptus nobilis (Ordovicium)

                            Superfamilie     Diplograptacea

                            Familie     Dicranograptidae

                            Onderfamilie     Dicranograptinae

                                        Geslacht+Soort     Dicellograptus szechuanensis (Ordovicium)

                            Onderfamilie     Nemagraptinae

                            Familie     Orthograptidae

                            Onderfamilie     Orthograptinae

                                        Geslacht+Soort     Orthograptus calcaratus (Ordovicium)

                            Onderfamilie     Peiragraptinae

                            Onderfamilie     Lasiograptinae

                            Familie     Diplograptidae

                            Onderfamilie     Climacograptinae

                                        Geslacht+Soort     Paraclimacograptus pacificus (Ordovicium)
                                        Geslacht+Soort     Climacograptus medius (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Climacograptus normalis (Siluur)

                            Onderfamilie     Diplograptinae

                                        Geslacht+Soort     Amplexograptus maxwelli (Ordovicium)
                                        Geslacht+Soort     Petalograptus ovatoelongatus (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Cystograptus vesiculosus (Siluur)

                            Familie     Monograptidae

                            Onderfamilie     Eoglyptograptinae

                            Onderfamilie     Glyptograptinae

                            Onderfamilie     Dimorphograptinae

                                        Geslacht+Soort     Rhaphidograptus toernquisti (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Dimorphograptus confertus (Siluur)

                            Onderfamilie     Retiolitinae

                                        Geslacht+Soort     Pseudoplegmatograptus obesus (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Plectograptus sp. (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Paraplectograptus macilentus (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Retiolites geinitzianus densireticulatus (Siluur)

                            Onderfamilie     Monograptinae

                                        Geslacht+Soort     Monograptus proteus (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Rastrites linnae (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Cyrtograptus pseudolundgreni (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Monograptus marri (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Monograptus rickardsi (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Monograptus triangulatus (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Coronograptus gregarius (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Monograptus plumosus (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Monograptus exiguus (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Testograptus testis (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Monograptus spiralis (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Monograptus becki (Siluur)
                                        Geslacht+Soort     Cyrtograptus murchisoni bohemicus (Siluur)

                            Superfamilie     Dichograptacea

                            Familie     Dichograptidae

                            Onderfamilie     Dichograptinae

                                        Geslacht+Soort     Goniograptus sp. (Ordovicium)
                                        Geslacht+Soort     Loganograptus rectus(Ordovicium)

                            Onderfamilie     Tetragraptinae

                                        Geslacht+Soort     Tetragraptus fruticosus (Ordovicium)
                                        Geslacht+Soort     Tetragraptus phyllograptoides (Ordovicium)
                                        Geslacht+Soort     Tetragraptus approximatus (Ordovicium)

                            Familie     Sinograptidae

                            Onderfamilie     Sinograptinae

                                        Geslacht+Soort     Sinograptus typicalis (Ordovicium)

                            Familie     Sigmagraptidae

                            Onderfamilie     Sigmagraptinae

                                        Geslacht+Soort     Sigmagraptus crinitus (Ordovicium)

                            Superfamilie     Glossograptacea

                            Familie     Glossograptidae

                            Onderfamilie     Glossograptinae

                            Onderfamilie     Corynoidinae

                            Onderfamilie     Pseudisograptinae

                                        Geslacht+Soort     Pseudisograptus manubriatus (Ordovicium)

                            Familie     Isograptidae

                            Onderfamilie     Isograptinae

                                        Geslacht+Soort     Isograptus victoriae maximus (Ordovicium)

                            Familie     Pseudotrigonograptidae

                            Onderfamilie     Pseudotrigonograptinae

                                        Geslacht+Soort     Pseudotrigonograptus ensiformis (Ordovicium)

                    Orde     Tuboidea

                    Orde     Camaroidea

                    Orde     Crustoidea

                    Orde     Stolonoidea

                    Orde     Dithecoidea

                    Orde     Archaeodendrida